Kripto Para Haczedilebilir Mi? – 2024
Kripto Para Nedir?
Kripto para, çeşitli şifreleme yöntemleriyle oluşturulan ve transferi sağlanan, değişim aracı olması amacıyla tasarlanmış dijital bir varlıktır.
Kripto para birimleri bir tür dijital, alternatif ve sanal para birimleridir. Kripto para birimleri, elektronik para ve diğer nakdî para birimlerinin aksine merkezi bir otoriteye bağlı değillerdir.
Her bir kripto paranın merkezi olmayan kontrolünü dağınık bir defter gibi işleyen, bir veri tabanı oluşturan, blockchain adı verilen zincir aracılığıyla çalıştığı ifade edilebilir.
Kripto paralar, para, eşya, mal, menkul kıymet veya yasal yatırım araçlarından birisi olarak hukuken niteliği belirlenmiş değildir.
Kripto Paralar Haczedilebilir Mi?
İcra hukuku alacaklının alacağına kavuşmasını, hakkının yerine getirilmesini ilk amaç edinmiştir.
Haciz paraya çevrilebilir, devredilebilir malvarlıklarının tümü üzerinde uygulanabilen mahcuzların paraya çevrilmesinden elde edilecek gelir ile alacaklının tatmin edilmesi hedeflenen bir icra takip işlemidir.
Haciz, konusu para alacağı olan kesinleşmiş takipte alacaklının talebi ile borçlunun borcuna yetecek kadar malı ve hakkına cebri icra yolu ile el konulmasıdır.
Alım satımına imkân tanıyan kripto para alım satım platformları aracılığı ile borçluya aidiyeti konusunda şüpheleri üstünden atabilen kripto paraların, ekonomik değere sahip oldukları da malum olduğundan haczi kabil olduklarında şüphe yoktur.
Başka bir deyişle, borçlunun malvarlıkları arasında kabul edilen kripto paraların haczi mümkündür.
Kripto paraların değeri para ile ölçülebildiğinden haczedilebilecek malvarlığı değerleri arasındadır.
İİK 82 ve 83. maddelerinde haczi mümkün olmayan mal ve alacaklar belirtilmiştir. Kripto paralarla ilgili bu konuda bir düzenleme olmaması ve İİK m.82 ve 83’te sayılanlar arasında kripto paraların bulunmaması nedeniyle kripto paraların haczi mümkündür.
Kripto paraların, “para” olarak kabul edilememekle birlikte paraya benzer niteliğinden ötürü ilamlı icrada para alacaklarının tahsili bakımından İİK m. 32 ila m. 37, ilamsız icrada m. 78 ila 105 ve para dışındaki alacakların takip yolu ile teslimi bakımından da İİK m. 24 ila m. 31’deki hükümlerin, uygun düştüğü ölçüde NFT’ler için de kıyas yoluyla uygulanabilmektedir.
Kripto Para Haciz Talebi Örneği
… İCRA DAİRESİNE
Dosya No : …
Alacaklı : …
Vekili : Av. Egem Yıldız – Av. Ömer Can Alkan
Borçlu : …
Borçlunun, aşağıda belirtilen dört şirkette yer alan hesaplarına, doğmuş ve doğacak hak ve alacaklarına haciz konulması için e-tebligat yolu ile haciz müzekkeresi gönderilmesini talep ederim. Gerekli masraf dosyada mevcuttur.
Saygılarımla,
Av. Egem Yıldız – Av. Ömer Can Alkan
- BN TEKNOLOJİ ANONİM ŞİRKETİ (BİNANCE TR): E-Tebligat Adresi: 25858-12868-45992 Adres: Özdilek River Plaza Wyndham Grand Blok 13/32 Esentepe Mah. Bahar Sok. Şişli / İstanbul KEP: bnteknoloji@hs09.kep.tr Mersis: 0178140451300001
- PARİBU TEKNOLOJİ ANONİM ŞİRKETİ (PARİBU): E-Tebligat Adresi: 25939-27183-68782 Adres: Huzur Mahallesi, Maslak, Ayazağa Caddesi, Uniq İstanbul Sitesi, B Blok, No: 4B Sarıyer/ İstanbul KEP: paribu@hs02.kep.tr Mersis: 0827062136100017
- LİBERYUM DANIŞMANLIK BİLGİ TEKNOLOJİLERİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ (BTC TÜRK): E-tebligat Adresi: 25949-19343-47413 Adres: Nispetiye Cad. Akmerkez E3 Kulesi Kat: 9 34340 Etiler-Beşiktaş / İstanbul Mersis : 0608055256500013 4
- PAPARA ELEKTRONİK PARA ANONİM ŞİRKETİ (PAPARA): E-tebligat Adresi: 25959-87207-48675 Adres: Burhaniye Mahallesi, Atilla Sokak, No:7-1, Üsküdar / İstanbul Mersis: 0721043152900015
S.S.S
-
Kripto Hesaba Haciz Gelir Mi?
Kripto paraların değeri para ile ölçülebildiğinden haczedilebilecek malvarlığı değerleri arasındadır. İİK 82 ve 83. maddelerinde haczi mümkün olmayan mal ve alacaklar belirtilmiştir. Kripto paralarla ilgili bu konuda bir düzenleme olmaması ve İİK m.82 ve 83’te sayılanlar arasında kripto paraların bulunmaması nedeniyle kripto paraların haczi mümkündür.
-
Kripto Para İlamsız İcraya Konu Olabilir Mi?
Kripto paralar yabancı para kabul edilmeyip, diğer para türlerinden birinin olduğu kabul edilse dahi ilamsız icra yoluyla takip gerçekleştirilebilecektir. Çünkü takip talebinde bulunurken, kripto paraların Türk lirası karşılığını belirlemek mümkündür.
Bu belirleme yapılırsa ilamsız icra yolu ile takip yapılabilecektir. Borçlunun, borcunu ifa etmemesi üzerine, itiraz etmemesi veya itirazın, itirazın iptali davası veya itirazın kaldırılması yollarıyla bertaraf edilmesi ile takip kesinleştikten sonra haciz aşamasına geçilir.
-
Kripto Paralar Paraya Çevrilebilir Mi?
Hacizli mallar alacaklı satış talebinde bulunursa paraya çevrilir. Haczedilen malvarlığı para ise, paraya çevrilme söz konusu değildir. Kripto paraların ülke parası kabul edilmesi durumunda paraya çevrilme aşaması söz konusu olmayacaktır. Kripto paralar yabancı para, sanal para veya elektronik para kabul edilirse bu durumda ülkenin resmi parası olmayacağından, ülkenin resmi parasına çevrilmesi söz konusu olacaktır. Bu durumda, belirlenen rayiç bedel üzerinden Türk lirası karşılığının alınması ile paraya çevirme yapılabileceği gibi yasal olarak düzenlenir ise, icra daireleri kripto para borsalarında işlem yaparak paraya çevirebilir.
Kripto Para Mahkeme Kararları
- Talep, kripto varlık borsasındaki hesap ve varlıklarına erişim sağlanamadığı iddiasıyla davalılar hakkında ihtiyati haciz kararı verilmesi istemine ilişkindir.
“Mahkemece davalıların ihtiyati hacze itirazlarının kabulüne, ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verilmiş, bu ara karara karşı ihtiyati haciz talep eden vekili tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuştur. İhtiyati haciz alacaklının bir para alacağının zamanında ödenmesini güvence altına almak için mahkeme kararı ile borçlunun mallarına geçici olarak el konulmasıdır.
İhtiyati haciz talep edebilmek için, İİK’nın 257/1.maddesine göre alacağın para alacağı olması, vadesi gelmiş ve rehinle temin edilmemiş olması ya da İİK’nın 257/2.maddesindeki şartların bulunması gerekir. Ayrıca ihtiyati hacze karar vermenin ön koşulu İİK 258(1) maddesi ikinci cümlesinde de belirlendiği üzere ihtiyati haciz sebeplerinin varlığının talep eden tarafından mahkemede kanaat oluşturacak şekilde dosyaya sunulması gerekir.
Geçici hukuki koruma yargılamasında yaklaşık ispatla yetinilmiş olması, ispatın aranmayacağı ya da ispat kurallarının tamamen dışına çıkılacağı anlamına gelmez. Yaklaşık ispat durumunda ise; hakim o iddianın ağırlıklı ihtimal olarak doğru olduğunu kabul etmekle birlikte; zayıf bir ihtimal de olsa, aksinin mümkün olduğunu göz ardı etmez. Bu sebepledir ki; genelde geçici hukuki korumalara, karar verilirken haksız olma ihtimalide dikkate alınarak talepte bulunandan teminat alınması öngörülmüştür.
Somut olayda davacı tarafından kripto varlık borsasındaki hesabına erişim sağlayamadığı, kripto varlık hizmet sağlayıcısı … hakkında iflas haberleri çıktığı, kripto varlık hizmet sağlayıcısının iflas etme sonucu kapanma ve mal varlığını kaçırma girişiminde bulunabileceği belirtilerek ihtiyati haciz talebinde bulunulduğu ve talebe dayanak olarak bir kısım bilgisayar çıktıları sunulduğu anlaşılmaktadır.
Ancak dosyaya ibraz edilen belgeler İİK 258/1. maddesi anlamında davacının alacağının varlığına kanaat getirici belge olarak kabule elverişli olmayıp, davacının alacağının varlık ve miktarı yapılacak yargılamada toplanacak delillere göre tespit edilebilecektir. Varlığı ihtilaflı ve tespite muhtaç olan bir alacak talebi yönünden muaccel bir para alacağının varlığından söz edilemeyeceğinden, mahkemece ihtiyati haciz kararına itirazın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; mahkemece ihtiyati hacze itirazın kabulüne dair kararında bir isabetsizlik bulunmadığından davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.” (İstanbul BAM, 12. HD., E. 2023/1030 K. 2023/874 T. 1.6.2023)
- Kripto para niteliği gereği ticari iş değildir.
“27 Haziran 2013 tarih ve 28690 sayılı Resmî Gazetede 6493 sayılı “Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun” yürürlüğe girdiği, ödeme ve elektronik para hizmetlerine bir mevzuat alt yapısı oluşturulmaya çalışıldığı belirtilmiş olup, dava dilekçesi içeriğinden, davacının yatırım/ kazanç amaçlı söz konusu kripto parayı satın aldığı anlaşılmaktadır. Davacı tacir değildir. Öte yandan davacı tarafın işlemi dijital paralardan gelir elde etmeye yönelik olduğundan tüketici işlemi olarak kabul edilemez.
Tacir olmayan davacı tarafın ticari ve mesleki olmayan amaçlarla hareket ettiğinden söz edilemeyeceği, amacının salt kişisel ihtiyaçları açısından kullanma ve tüketme amacını aştığını Tüketicinin Korunması Yasasında tanımlanan tüketici tanımına uymadığı da ortadadır. Kripto para niteliği gereği ticari bir iş değildir.
Davanın taraflarından olan davalı her ne kadar tacir ise de, davacı tacir olmadığı gibi, dava konusu ihtilaf da TTK’da yer alan mutlak ticari dava değildir. Bu itibarla davayı görmekle görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Dosya kapsamındaki delillere, yasaya uygun gerektirici nedenlere, İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu maddi olay ve hukuki değerlendirmede usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılıp, kamu düzenine herhangi bir aykırılığın da bulunmamasına, mahkemece verilen kararın yerinde bulunduğu anlaşılmakla; davalının istinaf itirazları yerinde görülmediğinden, istinaf isteminin HMK’nun 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilerek, aşağıdaki hüküm kurulmuştur.” (İzmir BAM, 17. HD., E. 2022/727 K. 2022/864 T. 12.5.2022)
İcra İflas Hukuku‘na ilişkin bir uyuşmazlıklar için hak kaybı yaşamamınız adına mutlaka uzman bir Ankara Avukat‘ın görüşünün alınması önemlidir.